Leefbaarheid dorpen aangetast
28-01-2021
Verkoopverbod tabak nekslag voor kleine dorpssupermarkt
Het verbod op de verkoop van tabak in supermarkten wordt
veel dorpssupermarkten fataal. Supermarktondernemers in
dorpen en gehuchten geven aan dat de continuïteit van
hun bedrijf direct gevaar loopt. Dit blijkt uit een
onderzoek van het Vakcentrum, de branche-organisatie voor
(onder andere) zelfstandig supermarktondernemers. Het
Vakcentrum stelt dan ook dat staatssecretaris Blokhuis nader
onderzoek moet doen voor dat hij tot een verkoopverbod over
gaat.
Tabak is overigens voor de hele supermarktbranche een
belangrijk productgroep die goed is voor tenminste 6% van de
omzet.
Het Vakcentrum ontving van zo’n 600
supermarktondernemers een reactie op haar enquête naar
de mate waarin de verkoop van tabak van belang is voor de
continuïteit van de bedrijfsvoering. Meer dan de helft
van de respondenten geeft aan dat een verkoopverbod een gevaar
vormt voor de continuïteit van het bedrijf. Meer dan 20%
vreest zelfs voor bedrijfsbeëindiging binnen 1 á 2
jaar als gevolg van het verbod. Van de ondernemers die
zijn gevestigd in een dorp vreest meer dan de helft direct
voor hun bedrijf.
Omzet valt weg
Bij de kleinere winkels is de tabaksverkoop goed voor circa
12% van de totale opbrengst. Bovendien is de vrees
reëel dat niet alleen de tabaksverkoop wegvalt maar dat
consumenten ook de overige supermarktaankopen dan elders gaan
doen. Dat kan er toe leiden dat supermarkten niet
levensvatbaar blijven.
Het onderzoek geeft aan dat met name de ondernemers met een
relatief lage omzet (tot 75.000 euro per week) aangeven direct
in gevaar te komen. 43% van de ondernemers in die categorie
vreest direct voor het voortbestaan.
Aantasting leefbaarheid
Met het verdwijnen van de supermarkt komen vaak ook andere
functies te vervallen, bijvoorbeeld als het gaat om post- en
bankzaken en andere services en als ontmoetingsplaats. Daarmee
gaat ook werkgelegenheid verloren. Zelfstandig ondernemers
dragen ook bij aan de sponsoring van lokale verenigingen en
geven steun aan scholen en voorzieningen voor ouderen. Het
wegvallen van de dorpssupermarkt leidt dan ook tot een directe
aantasting van de leefbaarheid van dorpen en gehuchten.
Inwoners – ook de ouderen – worden gedwongen om
meer kilometers te maken voor de boodschappen.
Nader onderzoek nodig
Demissionair staatssecretaris Blokhuis heeft aangegeven dit
jaar onderzoek te willen starten hoe de verkoop van tabak
vanaf 2030 gefaseerd kan worden afgebouwd bij tankstations en
bij tabak- en gemakszaken. Criterium hiervoor is, zo stelt de
staatssecretaris in zijn brief van 20 november 2020, de
financiële afhankelijkheid van de verkoop van tabak. De
gevolgen voor de supermarkten in zijn algemeen en in de dorpen
in het bijzonder, zijn dusdanig dat ze volgens het Vakcentrum
in dit onderzoek meegenomen moeten worden. Wanneer
supermarkten dreigen om te vallen lijkt er duidelijk sprake
van een financiële afhankelijkheid. Pas als die
gevolgen in beeld zijn gebracht kan een afgewogen besluit over
een mogelijk verkoopverbod worden genomen inclusief een
bijbehorende fasering volgens het Vakcentrum.
Maandag 1 februari staat het onderwerp ook geagendeerd tijdens
het Notaoverleg van de Commissie Volksgezondheid Welzijn en
Sport van de Tweede Kamer.