Single use plastic

Single use plastic, ook wel wegwerpplastic genoemd, komt veel voor in winkels. Het plastic is licht en goedkoop en kan voor vele doeleinden worden gebruikt. Maar helaas komt veel plastic in het zwerfafval, op stranden en in de zee terecht. Met de Europese wegwerpplastics richtlijn (Single Use Plastics, SUP), wordt in de aankomende jaren flink ingezet op het verminderen van wegwerpplastics, waaronder plastic meeneemverpakkingen (zoals drinkbekers en voedselcontainers). Onder meer door handelsverboden, markeringseisen en bewustwordingsmaatregelen. Ook krijgen producenten een grotere verantwoordelijkheid: zij gaan meebetalen aan het inzamelen van (zwerf)afval. Verschillende maatregelen gaan op verschillende momenten in.

Verbod op wegwerpbekers en -bakjes voor consumptie ter plaatsen

Vanaf 1 januari 2024 geldt een verbod op wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten voor consumptie ter plaatse. Ook al eerder ingekochte bekers en -bakjes mogen vanaf dan niet meer worden aangeboden voor consumptie ter plaatse.

Ook kartonnen bekertjes en bioplastics vallen onder dit verbod op wegwerpplastics. In Nederland geldt: als er polymeren in een beker of bakje zitten om het water of vetafstotend te maken, telt dit als hoofdbestanddeel van de verpakking en valt daarom onder het verbod op wegwerpplastics. Voor bioplastics geldt dat deze dezelfde eigenschappen hebben als ‘normale’ plastics en dus schadelijk zijn voor het milieu.

Nieuwe regels plastic verpakkingen voor eenmalig gebruik

Vanaf 1 juli 2023 wordt er een meerprijs in rekening gebracht voor kunststof voedselverpakkingen en drinkbekers die bedoeld zijn om mee te nemen voor consumptie onderweg, afhalen en bezorgen. Winkels die hier wel gebruik van maken moet een alternatief aanbieden.

Welke bekers en bakjes vallen onder de regels?

Wel:

Bekers en bakjes voor eenmalig gebruik, die plastic bevatten:

  • Bioplastic
  • Toegevoegde polymeren om verpakkingen water- of vetafstotend te maken
  • Producten met een plasticvrij logo. Dit logo sluit het product niet uit van de regelgeving

Voor bakjes geldt aanvullend:

  • Het voedsel hoeft niet verder bereid te worden, zoals koken, ontdooien of verwarmen.
  • Bakjes met voorverpakt eten: alleen eenpersoonsporties.
  • Bakjes die ter plekke worden gevuld: geen volumegrens.

Niet:

  • Herbruikbare bekers en bakjes, ook als ze uit plastic bestaan.
  • Flexibele voedselverpakkingen, zoals zakjes, folies en wikkels. Let op: deels vormvast en deels flexibel valt wel onder de regelgeving.
  • Plasticvrije materialen, zoals hout of papier waar geen plastic aan is toegevoegd. Let op: aluminium heeft een hoge milieubelasting en wordt daarom sterk afgeraden.

(Bron: Factsheet Detailhandel, Rijksoverheid)

Verbod op gratis plastic tasjes

Plastic tasjes mogen sinds 2016 niet meer gratis meegegeven worden. Voor deze tasjes moet een bedrag in rekening worden gebracht. Ook kunt u ervoor kiezen tasjes van een ander materiaal aan te bieden, zoals papier of jute, het verbod geldt alléén voor plastic tasjes.  In relatie tot voedselveiligheid en -verspilling zijn een aantal uitzonderingen gemaakt op het verbod. Zeer lichte plastic tasjes (dunner dan 15 micron) die noodzakelijk zijn vanwege voedselveiligheid en tasjes die bijdragen aan het tegengaan van voedselverspilling mogen nog wel kosteloos weggegeven worden. De tasjes die worden gebruikt voor productbescherming, bijvoorbeeld op de AGF-afdeling, vallen in ieder geval onder de uitzondering en blijven toegestaan.

Andere maatregelen

Afvalbeheerbijdrage

Gebruikt u meer dan 50.000 kilo verpakkingsmateriaal waarop uw eigen firmanaam of merk is gedrukt dan bent u verplicht aangifte te doen voor de afvalbeheerbijdrage. Lees meer.

SUP-accijns

Over plastic verpakkingsmateriaal voor eenmalig gebruik moet uw leverancier een zogenaamde SUP-accijns betalen. Als u gebruik maakt van plastic verpakkingen waarop uw eigen logo of tekst hebt gedrukt dan moet u per 1 januari 2023 zelf aangifte doen en de accijns afdragen.  Lees meer.

Meer informatie over single use plastic in winkels

In het Vakcentrum Expertise Dossier ‘Beperken plastic verpakkingen voor eenmalig gebruik’ leggen we de regelgeving uit. In het dossier vindt u ook links naar diverse sites met aanvullende informatie.

Ga voor verschillende voorbeelden en meer informatie naar:

Gepubliceerd: woensdag 8 mei 2024