Cijfers en achtergrond
De Nederlandse franchisesector als geheel is vrijwel stabiel gebleven in het totaal aantal franchisevestigingen en de werkgelegenheid. De cijfers over het jaar 2020 geven een duidelijk beeld van de impact van de coronacrisis op de verschillende branches.
De 903 Nederlandse franchiseformules realiseerden vanuit hun 33.566 franchisevestigingen met 375.000 medewerkers maar liefst een omzet van 37,8 miljard euro ex btw, dit was eerder 38,2 miljard. Er wordt, net als in de rest van Europa, gerekend met formules met twee of meer franchisenemers.
De branches die door de coronacrisis te maken kregen met toegenomen consumentenbestedingen zijn ook binnen de franchisesector flink gegroeid. Dat is terug te zien in de werkgelegenheid en omzet van de sector detailhandel food en non-food. Binnen de sector non-food hebben onder andere bouwmarkten, keuken-en badkamerketens en woninginrichting winkels een flinke groei doorgemaakt. Dit in tegenstelling tot onder andere de kleding- en schoenenbranche die door de lockdown hard zijn getroffen. Voor de horeca franchisesector was 2020 een jaar met omzetdaling en verminderde werkgelegenheid, waarbij de teruggang het hardst werd gevoeld in de hotelbranche. De fastfoodsector zag de omzet in sommige gevallen juist stijgen. Binnen de dienstverleningssector was er een krimp in omzet en werkgelegenheid in onder andere de reisbranche en de uitzendbureaus.
Door de grote diversiteit van franchise is er in het totaal een vrij stabiel beeld in aantallen formules, medewerkers en omzet in 2020. Uit eerdere jaren met economische tegenwind is gebleken dat franchise ondernemingen zich vaak als eerste herstellen als het economisch klimaat weer beter wordt. Franchise is een bewezen en krachtig samenwerkingsmodel waarbij de schaalvoordelen en de deskundigheid die de franchisegever biedt wordt gecombineerd met lokaal ondernemerschap. Van de 903 franchiseformules is 80% een midden- en klein bedrijf. Dit zijn franchiseformules met maximaal 50 franchisevestigingen, tot 250 werknemers en een jaaromzet van maximaal €50.000.000.
Het onderzoek wordt uitgevoerd in opdracht van de NFV die al vanaf 1985 jaarlijks de statistiek van franchise in Nederland in kaart brengt.
| |
Aantal franchisegevers
|
|
|
|
| |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
| Detailhandel Food |
89 |
94 |
96 |
108 |
114 |
| Detailhandel Non-Food |
190 |
176 |
181 |
191 |
191 |
| Horeca |
98 |
113 |
116 |
126 |
120 |
| Dienstverlening |
301 |
327 |
333 |
374 |
372 |
| Zorg |
58 |
48 |
43 |
44 |
38 |
| Overig |
58 |
67 |
67 |
74 |
68 |
| Totaal |
794 |
825 |
836 |
917 |
903 |
| |
Aantal franchise vestigingen
|
|
|
|
| |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
| Detailhandel Food |
7.101 |
7.480 |
7.748 |
7.603 |
7.792 |
| Detailhandel Non-Food |
9.009 |
8.123 |
8.044 |
8.216 |
7.875 |
| Horeca |
2.766 |
2.900 |
3.223 |
3.276 |
3.241 |
| Dienstverlening |
7.927 |
8.005 |
8.563 |
9.476 |
9.475 |
| Zorg |
2.039 |
1.906 |
2.111 |
2.268 |
2.212 |
| Overig |
2.506 |
2.970 |
2.621 |
2.912 |
2.971 |
| Totaal |
31.348 |
31.384 |
32.310 |
33.751 |
33.566 |
| |
Alle medewerkers
|
|
| |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
| Detailhandel Food |
143.400 |
150.600 |
153.900 |
163.000 |
165.400 |
| Detailhandel Non-Food |
76.300 |
77.200 |
75.800 |
80.600 |
77.600 |
| Horeca |
45.100 |
45.800 |
59.900 |
67.000 |
65.100 |
| Dienstverlening |
25.600 |
27.600 |
27.300 |
31.900 |
30.500 |
| Zorg |
14.900 |
16.300 |
18.500 |
22.900 |
23.100 |
| Overig |
12.500 |
14.000 |
12.100 |
14.000 |
13.400 |
| Totaal |
317.800 |
331.500 |
347.500 |
370.300 |
375.100 |
| |
Omzet franchise vestigingen
in miljoenen € exclusief btw
|
|
| |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
| Detailhandel Food |
14.500 |
15.000 |
€ 15.700 |
€ 17.100 |
€ 18.100 |
| Detailhandel Non-Food |
9.100 |
9.400 |
€ 9.600 |
€ 10.500 |
€ 11.000 |
| Horeca |
2.100 |
2.300 |
€ 2.900 |
€ 3.300 |
€ 2.300 |
| Dienstverlening |
3.500 |
3.500 |
€ 3.400 |
€ 3.600 |
€ 2.900 |
| Zorg |
1.700 |
1.700 |
€ 2.000 |
€ 2.100 |
€ 2.100 |
| Overig |
2.000 |
2.100 |
€ 1.500 |
€ 1.600 |
€ 1.400 |
| Totaal |
32.900 |
34.000 |
€ 35.100 |
€ 38.200 |
€ 37.800 |
bron: NFV (Nederlandse Franchise Vereniging)
25-05-2021
N.B: In de hele wereld wordt bij het samenstellen van de franchisestatistiek uitgegaan van de definitie van "business format franchising". Daarnaast zijn er nog landen die ook de automotive sector meenemen en/of de verkoop van autobrandstoffen. De meeste Europese landen gaan alleen uit van business format franchising: de VS en Australie daarentegen tellen ook de 2 andere sectoren mee.
De economische impact van franchisenemers
Nederland telt zo’n 1.000 franchiseformules. Het gaat daarbij om meer dan 33.000 vestigingen die door zelfstandig ondernemers worden geëxploiteerd. Zij geven samen werk aan 331.800 werknemers en zijn goed voor een omzet van € 53,5 miljard.
Dat berekent onderzoeksbureau Panteia in haar analyse ‘De economische impact van franchisenemers’.
Ook blijkt uit het rapport dat de economische impact van franchisenemers in Nederland kleiner is dan in landen waar de positie van franchisenemers wel is beschermd. Daarmee onderschrijft het rapport het belang om deze groep ondernemers een betere positie te geven in hun relatie tot franchisegevers.
Het onderzoek werd verricht in opdracht van BOVAG en het Vakcentrum ten behoeve van het Franchisenemers Netwerk Nederland (FNN). Het volledige rapport kunt u rechts op deze pagina opvragen.
Economische impact
U ziet hier de directe economische inpact in termen van omzet, aantal werkzame personen en aantal vestigingen.
Op de tweede afbeelding ziet u de indirecte impact en de totale impact van de franchise ondernemingen in termen van toegevoegde waarde , werkzame personen en vestigingen.