Hierna wordt met “verkoper” bedoeld de
winkelier en met “koper” de consument
die als particuliere klant in de winkel koopt.
Garantie
en non-conformiteit zijn min of meer dezelfde
begrippen. In juridische terminologie spreken we
van non-conformiteit als een product bij aankoop
niet de eigenschappen bezit die de koper, op grond
van de overeenkomst, mocht verwachten. De koper
mag verwachten dat zijn aankoop de eigenschappen
bezit die voor een normaal gebruik van het product
nodig zijn en waarvan hij de aanwezigheid niet
hoefde te betwijfelen. De koper hoeft niet te
accepteren dat zijn aankoop niet conform de
eigenschappen is die hij mocht verwachten of die
door de verkoper zijn toegezegd. De verkoper moet
de garantie geven dat de aankoop de eigenschappen
bezit die de koper mag verwachten of die bij
aankoop zijn toegezegd.
Verwachte gebruiksduur
Hoewel in de meeste landen van de Europese Unie
(EU) een beroep op non-conformiteit beperkt is tot
twee jaar, is deze periode in Nederland niet
overgenomen. In Nederland is er geen beperking in
de zin van een absolute termijn. Kopers hebben
recht op een goed product en moeten het product
voor de normale verwachte gebruiksduur op een
normale manier kunnen gebruiken. Wat men dan
redelijkerwijs mag verwachten, hangt onder meer af
van de volgende zaken:
- wat is door de verkoper (toe)gezegd?
- wat zegt reclame?
- het merk
- de prijs
- nieuw of tweedehands
Voorbeeld
Non-conformiteit
Een pannenset die wordt verkocht als
“geschikt voor alle warmtebronnen”,
moet zowel op gas, elektrisch als inductie
gebruikt kunnen worden. Als blijkt dat de pannen
niet geschikt zijn voor inductie dan is sprake
van zogenaamde non-conformiteit.
Aanspraak op wettelijke garantie
Hoe duurder de pannenset, hoe langer je geacht
wordt de pannenset redelijkerwijs te kunnen
gebruiken. Als 2,5 jaar na aankoop de steel van
een pan afbreekt, dan mag je als koper meer
verwachten als het een pannenset van €
495,- van een kwaliteitsmerk betreft, dan
wanneer het een merkloze pannenset van €
39,95 betreft.
Het is niet precies te zeggen tot wanneer een
koper na aankoop een beroep kan doen op
non-conformiteit. Producten gaan nu eenmaal kapot
en in het algemeen geldt dat hoe duurder het
product, hoe langer de verwachte levensduur mag
zijn. Er moet dus van geval tot geval worden
beoordeeld of het beroep op non-conformiteit al
dan niet geldig is.
Omdat er dus geen
strikte regels gelden met betrekking tot de
verwachte gebruiksduur van producten kan daarover
discussie ontstaan met de klant. Mede op basis van
commerciële overwegingen moet u dan besluiten
of u wel of niet akkoord gaat met de soms
onredelijke wensen van de klant. Een apert
onredelijke eis van de klant kunt u natuurlijk
afwijzen maar dat kan leiden tot een rechtszaak.
In dat geval adviseren we te overleggen met
één van de juristen van Vakcentrum
Bedrijfsadvies (0348 – 417991 of
advies@vakcentrum.nl)
Met betrekking
tot de levensduur van elektrische (klein)
huishoudelijke apparaten heeft de branche
organisatie Techniek Nederland een advies
opgesteld. Een overzicht vindt u
hier.
Bewijslast *)
Als de klant binnen één jaar na
aankoop een gebrek (non conformiteit) in het
product constateert, dan kan hij het product
terugbrengen naar de winkel. De verkoper moet dan
aanbieden om te herstellen of te vervangen, tenzij
de verkoper kan aantonen dat het gebrek niet in
het product zit, maar veroorzaakt is door verkeerd
gebruik of doordat het bijvoorbeeld is
gevallen.
Na een jaar verschuift de
bewijslast van het gebrek van de verkoper naar de
koper. Als de koper een jaar na aankoop beweert
dat sprake is van een gebrek (en dus
non-conformiteit), dan moet hij bewijzen dat het
een gebrek is in het product en het gebrek dus
niet door de koper zelf is veroorzaakt door
bijvoorbeeld verkeerd gebruik. Overigens is de
verkoper verplicht bij aankoop van een product de
koper te informeren over de wettelijke garantie
met betrekking tot non-conformiteit. In de
praktijk van alledag gebeurt dat vaker niet, dan
wel.
*) de termijn van één jaar
geldt voor producten die zijn gekocht op of na 27
april 2022. Voor producten die zijn gekocht voor
die datum geldt een termijn van zes maanden.
Commerciële garantie of fabrieksgarantie
De verkoper of de fabrikant kan extra garantie
toezeggen. Bijvoorbeeld kosteloze reparatie bij
een gebrek of gebruikmaking van een wereldwijd
dealernetwerk. Het is verboden de commerciële
garantie te presenteren als een wettelijke
garantie. Commerciële garantie mag gratis
worden aangeboden maar ook tegen een vergoeding.
Verschuilen achter de leverancier
In garantiekwesties wordt door de verkoper vaak
verwezen naar de leverancier. Soms wordt de koper
rechtstreeks doorverwezen naar de leverancier of
fabrikant, maar soms wordt de koper medegedeeld:
“helaas geeft de leverancier hierop geen
garantie en dus kunnen we u niet helpen”. In
juridische zin is die handelwijze niet juist. De
koper heeft met u een koopovereenkomst gesloten en
niet met de leverancier. Dat betekent ook dat u
als verkoper te allen tijde verantwoordelijk bent
voor hetgeen u verkoopt. Daarom is het ook zo
belangrijk dat de u altijd duidelijke afspraken
maakt met leveranciers hoe om te gaan met
consumentenklachten. In veel gevallen heeft de
verkoper onvoldoende mogelijkheden in huis om een
klacht te verhelpen. Daarvoor kan hij afhankelijk
zijn van (specialistische) kennis van een
leverancier. Desondanks blijft de verkoper
verantwoordelijk.
Voorbeeld:
De steel van een koekenpan is kort na aankoop
spontaan afgebroken. De koper komt ermee terug,
echter de leverancier is niet bereid de steel
kosteloos te vervangen. Als verkoper moet u er
voor zorgen dat de pan weer in goede staat bij
de koper wordt afgeleverd. De verkoper moet zelf
de kosten die de leverancier rekent, betalen.
De bescherming die de consument heeft als hij
producten bij u in de winkel koopt, ontbreekt voor
u als ondernemer in de rechtsverhouding met uw
leverancier. Die rechtsverhouding wordt bepaald
door de afspraken die u met de leverancier heeft
gemaakt en/of de algemene leverings- en
verkoopvoorwaarden die de leveranciers hanteert
als u bij hem bestelt.