Garantie en non-conformiteit

Als ondernemer moet je op de hoogte zijn van alle regels rondom garantie en non-conformiteit. Deze uitgebreide informatie biedt niet alleen helderheid over de rechten en plichten van beide partijen, maar geeft ook praktisch advies over hoe te handelen bij geschillen over garantiekwesties. We gebruiken we de term "verkoper" om te verwijzen naar de winkelier en "koper" naar de consument die als particuliere klant in de winkel koopt.

(Wettelijke) garantie en non-conformiteit

Garantie en non-conformiteit zijn min of meer dezelfde begrippen. In juridische termen spreken we van non-conformiteit als een product bij aankoop niet de eigenschappen bezit die de koper, op grond van de overeenkomst, mocht verwachten. De verkoper moet de garantie geven dat de aankoop de eigenschappen bezit die de koper mag verwachten of die bij aankoop zijn toegezegd.

Verwachte gebruiksduur

Hoewel in de meeste landen van de Europese Unie (EU) een beroep op non-conformiteit beperkt is tot twee jaar, is deze periode in Nederland niet overgenomen. In Nederland is er geen beperking in de zin van een absolute termijn. Kopers hebben recht op een goed product en moeten het product voor de normale verwachte gebruiksduur op een normale manier kunnen gebruiken. Wat iemand mag verwachten, hangt onder meer af van de volgende zaken:

  • Wat is door de verkoper (toe)gezegd?
  • Wat zegt reclame?
  • Het merk
  • De prijs
  • Nieuw of tweedehands

Voorbeeld

Non-conformiteit:

Een pannenset die wordt verkocht als “geschikt voor alle warmtebronnen”, moet zowel op gas, elektrisch als inductie gebruikt kunnen worden. Als blijkt dat de pannen niet geschikt zijn voor inductie dan is sprake van zogenaamde non-conformiteit.

Aanspraak op wettelijke garantie:

Hoe duurder de pannenset, hoe langer je geacht wordt de pannenset redelijkerwijs te kunnen gebruiken. Als 2,5 jaar na aankoop de steel van een pan afbreekt, dan mag je als koper meer verwachten als het een pannenset van € 495,- van een kwaliteitsmerk betreft, dan wanneer het een merkloze pannenset van € 39,95 betreft.

Het is niet precies te zeggen tot wanneer een koper na aankoop een beroep kan doen op non-conformiteit. Producten gaan nu eenmaal kapot en in het algemeen geldt dat hoe duurder het product, hoe langer de verwachte levensduur mag zijn. Er moet dus van geval tot geval worden beoordeeld of het beroep op non-conformiteit al dan niet geldig is.

Omdat er dus geen strikte regels gelden met betrekking tot de verwachte gebruiksduur van producten kan daarover discussie ontstaan met de klant. Mede op basis van commerciële overwegingen moet u dan besluiten of u wel of niet akkoord gaat met de soms onredelijke wensen van de klant. Een apert onredelijke eis van de klant kunt u natuurlijk afwijzen maar dat kan leiden tot een rechtszaak. In dat geval adviseren we te overleggen met één van de juristen van Vakcentrum Bedrijfsadvies (0348 – 417991 of advies@vakcentrum.nl)

Met betrekking tot de levensduur van elektrische (klein) huishoudelijke apparaten heeft de branche organisatie Techniek Nederland een advies opgesteld. Een overzicht vindt u hier.

Bewijslast

Als de klant binnen één jaar na aankoop een gebrek (non conformiteit) in het product constateert, dan kan hij het product terugbrengen naar de winkel. De verkoper moet dan aanbieden om te herstellen of te vervangen, tenzij de verkoper kan aantonen dat het gebrek niet in het product zit, maar veroorzaakt is door verkeerd gebruik of doordat het bijvoorbeeld is gevallen.

Na een jaar verschuift de bewijslast van het gebrek van de verkoper naar de koper. Als de koper een jaar na aankoop beweert dat sprake is van een gebrek (en dus non-conformiteit), dan moet hij bewijzen dat het een gebrek is in het product en het gebrek dus niet door de koper zelf is veroorzaakt door bijvoorbeeld verkeerd gebruik. Overigens is de verkoper verplicht bij aankoop van een product de koper te informeren over de wettelijke garantie met betrekking tot non-conformiteit. In de praktijk gebeurt dat vaker niet, dan wel. Er geldt een termijn van één jaar voor producten die zijn gekocht op of na 27 april 2022. Voor producten die zijn gekocht voor die datum geldt een termijn van zes maanden.

Commerciële garantie of fabrieksgarantie

De verkoper of de fabrikant kan extra garantie toezeggen. Bijvoorbeeld kosteloze reparatie bij een gebrek of gebruikmaking van een wereldwijd dealernetwerk. Het is verboden de commerciële garantie te presenteren als een wettelijke garantie. Commerciële garantie mag gratis worden aangeboden maar ook tegen een vergoeding.

Verschuilen achter de leverancier

In garantiekwesties wordt door de verkoper vaak verwezen naar de leverancier. Soms wordt de koper rechtstreeks doorverwezen naar de leverancier of fabrikant, maar soms wordt de koper medegedeeld: “helaas geeft de leverancier hierop geen garantie en dus kunnen we u niet helpen”. In juridische zin is die handelwijze niet juist. De koper heeft met u een koopovereenkomst gesloten en niet met de leverancier. Dat betekent ook dat u als verkoper te allen tijde verantwoordelijk bent voor hetgeen u verkoopt. Daarom is het ook zo belangrijk dat de u altijd duidelijke afspraken maakt met leveranciers hoe om te gaan met consumentenklachten. In veel gevallen heeft de verkoper onvoldoende mogelijkheden in huis om een klacht te verhelpen. Daarvoor kan hij afhankelijk zijn van (specialistische) kennis van een leverancier. Toch blijft de verkoper dan verantwoordelijk.

Voorbeeld

De steel van een koekenpan is kort na aankoop spontaan afgebroken. De koper komt ermee terug, echter de leverancier is niet bereid de steel kosteloos te vervangen. Als verkoper moet u er voor zorgen dat de pan weer in goede staat bij de koper wordt afgeleverd. De verkoper moet zelf de kosten die de leverancier rekent, betalen.

De bescherming die de consument heeft als hij producten bij u in de winkel koopt, ontbreekt voor u als ondernemer in de rechtsverhouding met uw leverancier. Die rechtsverhouding wordt bepaald door de afspraken die u met de leverancier heeft gemaakt en/of de algemene leverings- en verkoopvoorwaarden die de leveranciers hanteert als u bij hem bestelt.

Een serieuze klacht, en dan?

Als is vastgesteld dat de koper een serieuze klacht heeft, dan moet hij worden geholpen. De koper heeft de keuze tussen herstel of vervanging van het product dat hij heeft gekocht. De koper kan niet eisen dat het product wordt vervangen als het om een klein gebrek gaat of als de koper onzorgvuldig met het product is omgegaan.

Voorbeeld

  1. Omdat een schroefje in de fabriek te strak is aangedraaid, is er kort na aankoop van het strijkijzer een snoerbreuk ontstaan. De koper kan geen nieuw strijkijzer verlangen want het snoer kan eenvoudig vervangen worden waardoor het apparaat weer “als nieuw” is.
  2. Van een koekenpan met anti aanbak lag is de steel afgebroken. De pan is intensief gebruikt, heeft wat deuken en diepe krassen in de anti-aanbak laag. De pan is inmiddels dermate beschadigd dat hij eigenlijk niet meer geschikt is om te gebruiken. De koper kan reparatie van de steel verlangen maar geen nieuwe koekenpan.

Als herstel of vervanging niet mogelijk is dan heeft de koper de mogelijkheid de overeenkomst te ontbinden. Ontbinding van de koopovereenkomst betekent dat de koper het product terug geeft en de verkoper de aankoopprijs terugbetaald. In plaats van ontbinding van de koopovereenkomst, kan de koper ook kiezen voor vermindering van de prijs, naar evenredigheid van de ernst van het gebrek. In feite is er dan sprake van afkoop van de klacht doordat de verkoper achteraf een korting geeft op het aankoopbedrag.

Garantie na vervanging

Het kan gebeuren dat een klant een beroep doet op fabrieksgarantie binnen de garantieperiode door een gebrek in zijn aankoop. De verkoper onderzoekt de klacht en constateert dat er sprake is van een gebrek in het product. Hij geeft de klant een nieuw product. De koper komt na bepaalde tijd ook met dit nieuwe product terug wegens een gebrek. De garantieperiode van de oorspronkelijke aankoop is inmiddels verstreken. Echter de koper claimt dat een nieuwe garantieperiode is ontstaan nadat het oude product vervangen is. De wet biedt hier geen uitsluitsel over. Wij zijn van mening dat er geen nieuwe garantieperiode is ontstaan. Garantie is gebaseerd op de koopovereenkomst die bij aanschaf van het eerste product is gesloten. Bij de vervanging is geen nieuwe overeenkomst gesloten en dus is geen nieuwe garantieperiode ontstaan.

Regresrecht

De verkoper is verantwoordelijk voor het afhandelen van klachten van kopers. Als een koper een gebrekkig product heeft gekocht en u moet dat product vervangen of vergoeden, dan kan de verkoper een claim neerleggen bij zijn leverancier wanneer er sprake is van een gebrek in het product. De mogelijkheid om de kosten op de leverancier te verhalen worden mede bepaald door de afspraken die gemaakt zijn met de leverancier. De leverancier hanteert waarschijnlijk algemene voorwaarden. Die voorwaarden zijn dan van belang voor de vraag of de schade door de leverancier betaald moet worden.

Voorbeeld

  1. De verkoper heeft een pannenset verkocht met op de doos de duidelijke vermelding “geschikt voor alle warmtebronnen”. De koper komt terug omdat de pannen niet blijken te werken op een inductiekookplaat. De koop wordt ontbonden. De verkoper krijgt de pannenset retour en betaalt de aankoopprijs aan de koper. De verkoper kan nu ook de koopovereenkomst met de leverancier ontbinden zodat de verkoper de aankoopprijs (inkoopsprijs) vergoedt krijgt van de leverancier.

De verkoper verkoopt een pannenset en de verkoopmedewerker zegt uitdrukkelijk toe dat de pannen ook geschikt zijn voor inductie. Dit blijkt niet het geval. De koper leest in de gebruiksaanwijzing dat de pannen uitsluitend geschikt zijn voor gas en elektrisch koken. De verkoper moet de pannen terugnemen van de koper en de koopprijs terugbetalen. Deze koopprijs is niet te verhalen op de leverancier want het gebrek in het product kan de leverancier niet worden toegerekend

Advies

Is er een discussie met een klant (particulier of bedrijfsmatige klant) over een garantiekwestie en komt u er samen niet uit? Vakcentrum Bedrijfsadvies kan u helpen. Neem contact op via 0348 – 41 97 71 of advies@vakcentrum.nl.

Neem contact op
Gepubliceerd: woensdag 8 mei 2024