Zelfzorggeneesmiddelen: wat mag, wat kan?

Zelfzorggeneesmiddelen zijn bedoeld voor de behandeling of verlichting van eenvoudige en veelvoorkomende gezondheidsklachten. Denk aan pijnstillers, hoestdrankjes, zalven en neussprays. Deze middelen zijn zonder doktersrecept verkrijgbaar, maar dat betekent niet dat ze overal zomaar verkocht mogen worden.

AV of UAD

Zelfzorggeneesmiddelen zijn ingedeeld in verschillende aflever statussen:

AV (Algemene Verkoop): Deze middelen mogen vrij verkocht worden, bijvoorbeeld in supermarkten, tankstations of gemakswinkels.
UAD (Uitsluitend Apotheek en Drogist): Voor deze middelen is deskundig advies vereist. Ze mogen alleen verkocht worden als er een gediplomeerde drogist of assistent-drogist aanwezig is op de winkelvloer.

De afleverstatus (AV of UAD) staat altijd op de verpakking vermeld. UAD-geneesmiddelen voldoen aan dezelfde strenge kwaliteitseisen als receptplichtige geneesmiddelen en vragen om verantwoorde verkoop mét mogelijkheid tot advies.

Wie mag UAD-geneesmiddelen verkopen?

Niet iedereen mag zomaar UAD-medicijnen verkopen. Dat mag alleen:

Apothekers die werken in een echte apotheek.
Huisartsen die bepaalde medicijnen direct aan hun patiënten geven.
Personen of instanties die daar speciaal toestemming voor hebben gekregen van de overheid.
Drogisten die in een erkende drogisterij of in een winkel werken waar UAD-geneesmiddelen verkocht mogen worden.

Dit is zo geregeld om ervoor te zorgen dat mensen goed advies krijgen bij het kopen van deze medicijnen.

Wat moet een drogist doen als hij UAD-medicijnen verkoopt?

Als een drogist of iemand namens een drogist UAD-geneesmiddelen verkoopt, dan moet dat op een verantwoorde manier gebeuren. Dit betekent:

Toezicht door een drogist: Er moet altijd een drogist verantwoordelijk zijn en toezicht houden.
Goede uitleg geven: Klanten moeten duidelijke informatie krijgen over het medicijn, hoe je het gebruikt, wat het doet en welke risico’s er kunnen zijn. Maar: als een klant zegt dat hij geen uitleg wil, hoeft het niet.
Wie mag die uitleg geven?: Alleen een drogist of een assistent-drogist mag die uitleg geven, niemand anders.
Voldoende personeel: In de winkel moeten genoeg (assistent-)drogisten aanwezig zijn om klanten goed te kunnen helpen.

Opleidingen voor (assistent-)drogist

Voor ondernemers en medewerkers die een erkend drogisterij-diploma willen behalen, biedt E-Beat samen met het Vakcentrum online vakopleidingen aan. Dankzij deze samenwerking blijven de kosten laag en worden onnodige certificeringstrajecten vermeden.

Meer weten over de Vakopleiding Drogist of de Vakopleiding Assistent Drogist? Kijk dan op onze opleidingspagina.

Wetgeving en recente ontwikkelingen

De verkoop van UAD-geneesmiddelen is geregeld in de Geneesmiddelenwet. Tot voor kort moest er altijd een (assistent-)drogist fysiek aanwezig zijn in de winkel om deze middelen te mogen verkopen.

In april 2025 is echter een nieuw wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd. Dit voorstel maakt het mogelijk om drogisten op afstand in te zetten, bijvoorbeeld via een videoverbinding of tablet. Daarmee zou de zogeheten ‘tabletdrogist’ wettelijk worden toegestaan – zolang goede voorlichting gewaarborgd blijft.

Zolang het wetsvoorstel nog niet is aangenomen, blijft de bestaande regelgeving van kracht: verkoop van UAD-geneesmiddelen is alleen toegestaan bij fysieke aanwezigheid van een gediplomeerde (assistent-)drogist.

Wie mag AV-geneesmiddelen verkopen?

AV-geneesmiddelen, zoals paracetamol of neusspray, mogen breder verkocht worden, maar ook hier zijn regels:

Ze mogen verkocht worden door:

Dezelfde personen als bij UAD-middelen (apothekers, huisartsen, aangewezen instanties en drogisten).
Bedrijven die in het Handelsregister staan ingeschreven (bijvoorbeeld supermarkten of online winkels). Dit betekent dat de verkoper een officieel bedrijf moet zijn.