Dreiging of feiten? Dreiging Picnic 'onderhandelingsretoriek'
Lees hier de reactie op het dreigement van Picnic om Nederland te verlaten als CAO voor het Levensmiddelenbedrijf nageleefd moet worden.
Oorspronkelijk gepubliceerd op 28-08-2025
Lees hier de reactie op het dreigement van Picnic om Nederland te verlaten als CAO voor het Levensmiddelenbedrijf nageleefd moet worden.
Oorspronkelijk gepubliceerd op 28-08-2025
De brancheorganisatie van zelfstandig supermarktondernemers Vakcentrum is niet onder de indruk van het dreigement van Picnic om Nederland te verlaten als zij de CAO voor supermarkten moeten volgen. Het Vakcentrum ziet dit als ‘onderhandelingsretoriek’. Picnic probeert wederom politieke druk uit te oefenen en de publieke opinie te bespelen.
Feit is dat Picnic een supermarkt is en zich dus ook als supermarkt dient te gedragen, ook in het hanteren van de afgesproken arbeidsvoorwaarden.
Picnic dreigt Nederland te verlaten als zij gedwongen wordt om de CAO voor het Levensmiddelenbedrijf te volgen. Dat zou volgens Picnic leiden tot 40% hogere loonkosten. Deze berekening is volgens het Vakcentrum overigens onjuist.
Rechters duidelijk: CAO volgen
In recente uitspraken hebben rechters (laatstelijk Gerechtshof Arnhem Leeuwarden 24 juni 2025) zich duidelijk uitgesproken. Picnic valt onder de werkingssfeer van de CAO voor het Levensmiddelenbedrijf en dient daarom die CAO ook te volgen.
Minister doet nog geen uitspraak
Picnic heeft recent de minister van sociale zaken en werkgelegenheid gevraagd om dispensatie. Het Vakcentrum is blij dat Picnic daarmee in feite de CAO erkend. Picnic vraagt echter de minister een uitzondering te maken voor het bedrijf. Het Vakcentrum ziet geen reden om de gevraagde dispensatie toe te kennen. De minister van Sociale Zaken en werkgelegenheid moet een beslissing nemen.
ACM heeft geen steun bedoeld
Volgens diverse media zou de ACM zou Picnic gesteund hebben in de aanvraag tot dispensatie. Navraag bij de ACM leert echter dat de ACM het advies aan de minister van SZW nadrukkelijk niet bedoeld heeft als steunbetuiging aan een individuele partij zoals Picnic. Dat heeft de bestuursvoorzitter van de ACM aan het Vakcentrum laten weten. In een brief aan het Vakcentrum stelt de ACM dat het belang van collectieve arbeidsovereenkomsten wordt onderkend voor het waarborgen van goede arbeidsvoorwaarden, onder meer door neerwaartse concurrentie op deze voorwaarden te voorkomen. De ACM stelt ook niet dat de minister het verzoek om dispensatie moet honoreren.
Ander bedrijfsmodel heeft consequenties
Picnic verwijst in haar bezwaren ook naar de zware investeringen in technologie waarmee zij zich zouden onderscheiden andere supermarkten. Picnic staat echter niet alleen in innovatie.
Juist in de levensmiddelenbranche wordt veel geïnnoveerd en geïnvesteerd om de service aan klanten te verbeteren en prijzen laag te houden. Denk aan de geavanceerde distributiecentra, geavanceerde bestel- en bezorgsystemen, apps met aanvullende voedingsadviezen en voorzieningen is de winkels zoals zelfweegschalen, zelfscankassa’s en elektronische schapkaartjes.
Iedere ondernemer is vrij is de keuze van het bedrijfsmodel. Dat die keuze leidt tot consequenties in de samenstelling van het personeelsbestand en daarmee een andere kostenstructuur zou dan ook onderdeel van het bedrijfsplan moeten zijn.
De voorwaarden waaronder in de levensmiddelenbranche wordt gewerkt waren ook al bekend voordat Picnic van start ging.
Zo heeft Picnic gekozen voor bezorging met auto’s. Dat vraagt om medewerkers met een rijbewijs en dus 18 jaar of ouder. Diezelfde eis geldt voor bezorgers van supermarkten die wel de CAO volgen. Bovendien zijn er ook andere leeftijdsgrenzen waar werkgevers zich moeten houden. Zoals die voor medewerkers aan de kassa of in de slagerij van de supermarkt.
Meer dan de helft van de supermarktmedewerkers ouder dan 18
Picnic geeft ook regelmatig aan dat de medewerkers van supermarkten erg jong zijn.
Het merendeel van de supermarktmedewerkers is echter ouder dan 18 jaar. Die groep medewerkers is daarbij goed voor 80% van de gewerkte uren. Dit maakt het verschil in personeelssamenstelling en dus loonkosten aanmerkelijk kleiner dan door Picnic wordt voorgesteld.
Dat maakt ook dat meer dan de helft van de medewerkers in supermarkten pensioen opbouwt.
Grote gevolgen voor cao-stelsel
Het Vakcentrum wijst erop dat het verlenen van dispensatie aan Picnic grote gevolgen kan hebben voor het cao-stelsel. Een dispensatie in dit geval, kan leiden tot een groot aantal andere aanvragen. Het wegvallen van de algemeen verbindend verklaring legt de bijl aan de wortel van het stelsel dat door zowel werkgevers als werknemers wordt ondersteund.
Voor mkb-winkeliers leidt dit tot grote problemen. Zij moeten dan zelf de arbeidvoorwaarden gaan bepalen, een ongewenste toename van de administratieve lasten. Bovendien is er het gevaar dat lonen onder druk komen te staan uit concurrentie-overwegingen. Juist die concurrentie op arbeidsvoorwaarden willen we voorkomen.
Enkele feiten
Bezorgen en bestellen niet nieuw
Het bestelen en bezorgen van boodschappen is zeker niet nieuw. De kruidenier bracht al boodschappen thuis met de bakfiets. Hij werd opgevolgd door de SRV wagen. Tegenwoordig bieden bijna alle supermarkten (al dan niet via de formule) de mogelijkheid om digitaal te bestellen en te laten bezorgen.
Sinds 2001 is de ‘virtuele winkel’ dan ook al opgenomen in de CAO voor het Levensmiddelenbedrijf. Picnic viert dit jaar haar 10-jarig bestaan.
70% van de online omzet loopt via nalevers CAO
Werkgevers die onder de CAO voor het Levensmiddelenbedrijf of onder de inhoudelijk vergelijkbare CAO VGL (voor de grootwinkelbedrijven) vallen, zijn goed voor tenminste 70% van de online supermarktomzet. (Hiermee kan dus ook een eventueel wegvallen van Picnic goed worden opgevangen)
Ook ‘gewone’ supermarkten kennen ‘dure uren’
Om de consument een goede service te kunnen bieden met goedgevulde schappen kiezen supermarkten voor een efficiënte en effectieve inzet van de medewerkers. Ook als dat maakt dat er ’s avonds of in de weekenden gewerkt moet worden. Het verschil tussen snel bezorgen en het zorgen voor goedgevulde schappen, leidt niet tot een groot verschil in bedrijfstijden.
De keuzes daarin zijn onderdeel van het bedrijfsmodel, waarbij eenieder de onderliggende regels en consequenties heeft te accepteren.
Hogere loonkosten Picnic door hoger ziekteverzuim
Uit de stukken die in de rechtszaken zijn ingebracht werd ook duidelijk dat de hogere loonkosten mede het gevolg zijn van het ziekteverzuim dat bij Picnic twee keer zo hoog is als bij de overige supermarkten.
Ook een supermarkt op wielen kan lid worden van een supermarkt-brancheorganisatie
Ook supermarkten met een afwijkend bedrijfsmodel zijn welkom om lid te worden van het Vakcentrum of de Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Levensmiddelen. Als lid kan men dan meepraten over de opzet en invulling van de CAO.
De CAO voor het levensmiddelenbedrijf is een minimum-cao
De CAO is een zogenoemde minimum-cao. Het is dus toegestaan om beter te betalen dan in de cao is vastgelegd. Gezien de arbeidsmarkt doen veel ondernemers dat ook.
CAO uitdrukkelijk toegestaan in mededingingswet
Om neerwaartse concurrentie op arbeidsvoorwaarden te voorkomen en een gelijk speelveld te creëren tussen concurrerende bedrijven zijn cao-afspraken binnen het mededingingsrecht uitgezonderd van het kartelverbod uit artikel 6 van de Mededingingswet.