30-10-2025
Levensmiddelenproducenten moeten vanaf 1 januari 2026 voldoen aan nieuwe Europese regels voor het waarschuwen van consumenten bij mogelijke kruisbesmetting met allergenen. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) benadrukt dat bedrijven die levensmiddelen produceren verplicht zijn om zorgvuldig om te gaan met allergenen en waar mogelijk kruisbesmetting te voorkomen.
Kruisbesmetting kan ontstaan op elk moment in het productieproces — van oogst tot verpakking — bijvoorbeeld wanneer in dezelfde fabriek verschillende producten worden verwerkt. De Richtlijnen kruisbesmetting allergenen, ontwikkeld door de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) en het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) in samenwerking met de NVWA, beschrijven hoe bedrijven deze risico’s kunnen beheersen.
Wanneer er ondanks voorzorgsmaatregelen toch een risico bestaat dat een product onbedoeld allergenen bevat, moet dat vanaf 2026 duidelijk op het etiket worden vermeld. Deze waarschuwing heet Precautionary Allergen Labelling (PAL).
Een PAL mag alleen worden gebruikt als uit een risicoanalyse blijkt dat zogenoemde referentiewaarden — de veilige hoeveelheid van een allergeen voor mensen met een voedselallergie — mogelijk worden overschreden. Als dat niet het geval is, mag er géén waarschuwing worden geplaatst.
De waarschuwing mag slechts op twee manieren worden geformuleerd:
Andere formuleringen zijn niet toegestaan.
Voor voorverpakte levensmiddelen die onder het begrip “ambachtelijke levensmiddelen” vallen geldt een uitzondering op de risicobeoordeling. Onder voorverpakte ambachtelijke levensmiddelen wordt verstaan: voorverpakte levensmiddelen die rechtstreeks in kleine hoeveelheden worden geleverd aan de eindverbruiker of aan de plaatselijke detailhandel die rechtstreeks aan de eindverbruiker levert. De uitzondering voor voorverpakte ambachtelijke levensmiddelen is dat niet aangetoond hoeft te worden dat overschrijding van de referentiewaarden daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. De risicobeoordeling bij ambachtelijke voorverpakte levensmiddelen kan beperkt blijven tot aantoonbaar maken dat kruisbesmetting met het allergeen mogelijk is.
Niet-voorverpakte producten vallen onder de Warenwetregeling allergeneninformatie niet-voorverpakte levensmiddelen en blijven daarmee buiten de reikwijdte van de PAL. Dit zijn producten die zonder verpakking worden verkocht - zoals in de horeca - en producten die verpakt zijn met het oog op directe verkoop (inclusief ‘winkelbereide producten’).
Vanaf 1 januari 2026 controleert de NVWA tijdens inspecties of bedrijven voldoen aan de nieuwe regels. Daarbij wordt gekeken naar correcte etikettering, het nemen van preventieve maatregelen en de uitvoering van de verplichte risicobeoordeling. Overtredingen kunnen leiden tot waarschuwingen of een rapport van bevindingen.
Voor meer informatie zie: Vragen en antwoorden nieuw allergenenbeleid (PAL) | Publicatie | NVWA