09-10-2025
Het Vakcentrum was afgelopen week bij een overleg op het ministerie van Economische Zaken over de evaluatie van de winkeltijdenwet. Daarbij hebben wij onder andere gepleit voor meer (landelijke) duidelijkheid. De huidige situatie waarin gemeenten zelf mogen beslissen zorgt voor onduidelijkheid en ongelijkheid.
Verschillende ondernemers hebben gereageerd op onze oproep om hun mening te geven over de huidige Winkeltijdenwet. Uit de reacties blijkt: de roep om landelijk liberaal beleid klinkt steeds luider, maar de meningen zijn verdeeld.
De huidige situatie, waarin gemeentes zelf mogen beslissen over winkelopenstelling op zon- en feestdagen, zorgt in sommige gevallen voor onduidelijkheid en ongelijkheid. Ondernemers spreken zich uit over het effect hiervan op hun bedrijfsvoering, personeel, concurrentiepositie én het welzijn van de samenleving.
Ondernemers geven aan zich benadeeld te voelen door het versnipperde beleid per gemeente. “In Heerde en Wezep mogen we niet open op zondag, terwijl een dorp vijf kilometer verderop wel de winkels open heeft. Dat kost ons per winkel een miljoen omzet per jaar.” Anderen noemen absurde situaties waarbij de ene kant van de straat wél open mag zijn, en de overkant niet, omdat deze onder een andere gemeente valt.
Veel ondernemers pleiten dan ook voor een landelijke regeling. Sommigen gaan nog verder en willen de Winkeltijdenwet volledig afschaffen: “Het is niet meer van deze tijd dat religieuze partijen, zoals de SGP, met morele argumenten de economie beïnvloeden. Een 24-uurs economie hoort bij deze tijd.”
Ondernemers met name in toeristische gebieden of met winkels in stadscentra zien zondagopenstelling als een belangrijke omzetkans. “Zondag is een reguliere verkoopdag geworden. De consument verwacht open winkels, net zoals bij online winkelen dat 24/7 doorgaat.”
Zij pleiten voor verdere liberalisering: laat iedere ondernemer zelf kiezen of en wanneer hij open wil. Dit bevordert volgens hen concurrentiegelijkheid en klantvriendelijkheid. “Door alle dagen open te zijn, ontstaat er rust, duidelijkheid voor de klant, minder derving en betere spreiding van drukte.”
Tegelijkertijd klinken er ook vanuit een minderheid duidelijke waarschuwingen tegen een verdere verruiming van winkeltijden. Een deel van de ondernemers kiest bewust voor zondagsluiting, vanuit religieuze overtuiging of het belang van rust.
“Onze samenleving is gejaagd. Iedereen loopt op zijn tenen. Een gezamenlijke rustdag is heilzaam voor mensen, gezinnen en de maatschappij als geheel.” Sommigen zien de zondagsopening zelfs als symptoom van een maatschappij die doordraait. “In Duitsland en Oostenrijk zijn winkels gewoon dicht op zondag. Daar heeft men nog oog voor rust en welzijn.”
Over de feestdagen is géén sprake van unanimiteit. Een deel van de ondernemers pleit voor verplichte landelijke sluiting op feestdagen zoals Eerste Kerstdag, Eerste Paasdag en Nieuwjaarsdag – om personeel te ontzien, concurrentiedruk te voorkomen en duidelijkheid te creëren.
“Alleen als álle winkels verplicht gesloten zijn, voorkom je oneerlijke druk.”
Andere ondernemers zijn juist bang dat landelijke vrijstelling voor openstelling op feestdagen hen zal dwingen tóch open te gaan:
“Als de concurrent wél open mag op Eerste Kerstdag, ben ik als ondernemer praktisch verplicht om ook open te zijn. Dat is geen echte keuze meer.”
Sommige ondernemers draaien inmiddels juist wél goed op feestdagen zoals Tweede Paasdag of Hemelvaartsdag, vooral in toeristische gebieden.
Kortom: er is geen eenduidige visie – behalve dat er behoefte is aan duidelijkheid en eerlijkheid.
Ondanks de verschillende opvattingen, is er onder ondernemers een breed gedeeld gevoel of men nu voor- of tegenstander is van (zondags)openstelling: de regels zouden eenduidig en eerlijk moeten zijn en zonder grensgeschillen. Verschillend beleid ten aanzien van feestdagen, met name tussen buurgemeenten, leidt tot een ongelijk speelveld.
Op dinsdag 7 oktober vond een verkennend gesprek plaats bij het Ministerie van Economische Zaken. Het Vakcentrum was hierbij aanwezig. Het ministerie gaf aan dat, in het verlengde van de motie-Kisteman, de evaluatie van de Winkeltijdenwet versneld zal worden uitgevoerd. Door de motie krijgt de evaluatie een bredere scope dan enkel de wijziging uit 2021, waarbij verhuurders expliciet toestemming van huurders nodig hebben om hen te verplichten op zondag open te mogen.
Het Vakcentrum heeft tijdens het gesprek het hierboven geschetste beeld toegelicht. Een onafhankelijk onderzoeksbureau zal de komende periode de standpunten van verschillende stakeholders inventariseren.
De vraag is nu of – en in welke vorm – deze discussie in de Tweede Kamer wordt voortgezet. Gezien de huidige politieke verhoudingen is het onzeker óf er beweging komt in dit dossier en in hoeverre er daadwerkelijk beleidswijzigingen zullen worden doorgevoerd.