08-05-2025
Er zijn nog steeds aanzienlijke prijsverschillen tussen Nederland en de buurlanden. Dat maakt dat Nederlandse consumenten nog steeds volop over de grens boodschappen doen. Het Vakcentrum vraagt de overheid dan ook om te werken aan een gelijker speelveld.
Het EFFMI rapport concludeert dat in het algemeen de boodschappen in Nederland niet duurder zijn dan in de buurlanden. Echter op product- en merkniveau zijn er wel grote verschillen te zien. Deze prijsverschillen worden veroorzaakt door de btw-tarieven, de accijnzen op non-alcoholische en alcoholische dranken. Ook verhinderen de territoriale leveringsbeperkingen winkeliers nog steeds om daar in te kopen waar de prijzen het laagst zijn.
Grenseffecten
Deze prijsverschillen hebben gevolgen: een groeiend aantal Nederlanders kiest ervoor om structureel al hun boodschappen over de grens te doen. Hoge btw en accijnzen maken grensshoppen aantrekkelijk, ondermijnen concurrentiekracht en betaalbaarheid, én zorgen dat Nederland belastinginkomsten misloopt. Dit zogeheten grenseffect is niet te onderschatten en heeft impact op de Nederlandse supermarktsector in feite op de gehele detailhandel, met name in grensregio’s.
Toenemende margedruk
Het onderzoek weerlegt het beeld dat supermarkten zich zouden verrijken ten koste van de consument. Integendeel: veel supermarkten staan onder druk. Vooral franchisenemers met kleinere winkels blijken gemiddeld nauwelijks winstgevend te zijn en hebben te maken met toenemende margedruk. Dit onderstreept de uitdagingen waar de sector momenteel voor staat.
Overheid herzie fiscaal beleid
Om de negatieve gevolgen van het grenseffect te beperken en de concurrentiepositie van Nederlandse winkels te beschermen, roept het Vakcentrum de overheid op tot actie. Concreet vragen wij om een heroverweging van het fiscale beleid, zoals accijnsniveaus en om gerichte maatregelen ter ondersteuning van de ondernemers met name die in de grensregio’s. Alleen met een gelijker speelveld ten opzichte van de buurlanden kan de leefbaarheid in deze gebieden behouden blijven en een eerlijke marktwerking gewaarborgd worden.