Franchisenemer worden

Wat is franchise? Als franchisenemer (FN) sluit u, als zelfstandig ondernemer, een contract met een franchisegever (FG): een overeenkomst om een franchiseformule te mogen exploiteren in uw eigen onderneming. De formule is van de FG en bestaat uit een gemeenschappelijk gebruikte handelsnaam en/of merk, een uniforme uitstraling en een grotendeels gelijke operationele, commerciële en organisatorische werkwijze. U betaalt de FG om als zelfstandig ondernemer een zaak te mogen starten met die formule.

Vanzelfsprekend zijn er wettelijke regels, die op deze samenwerking van toepassing zijn.

Ook als de samenwerking een andere naam heeft gekregen dan franchise. Als deze valt onder de definitie van franchise, zijn de wettelijke bepalingen van toepassing.

Franchisewet

De wet Franchise is ingegaan op 1 januari 2021. De wet is opgenomen in het Burgerlijk Wetboek en regelt belangrijke dingen over:

  • Recht van de FN op informatie voor en tijdens de franchiseovereenkomst (FO)
  • tussentijdse wijzigingen in de FO
  • het overleg tussen de FG en de FN
  • de beëindiging van de FO
Positieverbetering en meer balans

De wet Franchise heeft als doel positie van de FN ten opzichte van de FG te versterken, de belangen van de FG en van de FN meer in balans te brengen en onbehoorlijke handelspraktijken tegen te gaan. Van nature bestaat er een overwicht bij de FG, omdat deze eigenaar is van de formule. De FN is meer afhankelijk binnen de samenwerking. Vertrouwen in elkaar is voorwaarde voor een goede samenwerking. Beide partijen hebben hier baat bij en ook bij een succesvolle uitvoering van de franchiseformule.

Vooronderzoek

Tussen franchiseformules bestaan overeenkomsten en verschillen. Bij sommige formules heeft een FN meer ruimte voor eigen aanpak en beslissingen (soft franchise) dan bij andere formules (hard franchise). Deze zaken staan als het goed is in de FO, maar die zijn niet statisch.

Nadat u een goed idee heeft gekregen van de wens om zelfstandig ondernemer te zijn, en misschien wel bij een bepaalde formule, is het verstandig om een afspraak te maken met FG en met enkele reeds gestarte franchisenemers of hun Franchisevereniging (als die er is).

Zorg dat u na de gesprekken een eerste serieus beeld krijgt van de formule, de markt, de spelers, de financiële en commerciële kansen en de risico’s.

Van de FG krijgt u, onder andere, een model FO tenminste vier (4) weken ter inzage voordat deze ondertekend mag worden. Ook moet de FG u veel relevante andere informatie geven.

Soms krijgt u daar een geheimhoudingsverklaring bij. Deze mag nooit verhinderen dat u een adviseur inschakelt. Dat is best belangrijk. Deze periode van 4 weken moet u gebruiken om met een eigen deskundige verder onderzoek te doen naar de kansen en risico’s, de verhoudingen en de afspraken. Een tweede gesprek met de franchisevereniging en een of meer FN is eigenlijk ook een must.

De kosten verschillen per franchise. Een aantal vergoedingen moet u bijna altijd betalen. Zoals de entreefee, de franchisevergoeding en een reclamebijdrage. Deze bedragen kunnen per keten enorm verschillen en zijn grotendeels terugkerend gedurende de tijd van samenwerking.

Onderzoek

Teken na de periode van 4 weken alleen als u onder andere van een onafhankelijk adviseur een goed beeld heeft gekregen van de kansen en risico’s op korte, middellange en lange termijn. De overeenkomst die u aangaat is altijd complex. Ook als dat op het eerste gezicht niet zo lijkt. Er mogen op het moment dat u tot ondertekening van de (FO) overgaat, voor de korte en voor de langere termijn eigenlijk geen zaken meer zijn die u niet goed begrijpt.

Een belangrijk onderdeel van de wet is dus de versterking van de informatiepositie van de FN voordat een overeenkomst gesloten wordt. Vóór het sluiten van de franchiseovereenkomst moeten beide partijen elkaar alle informatie geven die van belang is of kan zijn voor de samenwerking.

Daarna geldt een verplichte bedenktermijn (stand-still) van 4 weken, waarin men niet al mag starten of op een bepaalde wijze elkaar mag binden. (Bijvoorbeeld door het sluiten van andere overeenkomsten zoals huur, het kopen van inventaris etc.). In die periode mag ook niks ten nadele wijzigen aan de informatie, waaronder de FO, die u van de FG ontving. Het is gezien de complexiteit van de overeenkomst in algemene zin altijd nodig om een eigen deskundige in te schakelen voor dit onderzoek.

De informatie die de FG moet verstrekken moet voldoen aan de wettelijke eisen van artikel 913 en 914 van boek 7 BW. Het gaat om alle belangrijke informatie, waaronder:

  • de FO met alle bijlagen, zoals het handboek. In de FO staan alle afspraken die u maakt met de FG. Als u een pand van de FG gaat huren voor de onderneming, dan is er ook een huurovereenkomst (HO) en als u financiering gaat regelen via de FG dan is er ook een overeenkomst van geldlening (LO);
  • Informatie over hoe (vaak) de FG met de FN overleg voert, met de contactgegevens van het vertegenwoordigende orgaan (meestal een franchisenemersvereniging)van de FN;
  • uitleg van de vergoedingen, investeringen en andere financiële bijdragen die de FN moet afdragen;
  • de informatie geven de financiële positie van de FG zelf.
  • de financiële informatie over de beoogde vestigingslocatie van de FN of als die niet beschikbaar is, dan die informatie over vergelijkbare franchisevestigingen met een uitleg waarom de FG die vergelijkbaar acht.

Natuurlijk moet de aankomend franchisenemer ook zelf informatie over de eigen (financiële) positie aan de FG aanleveren.

Zorgplicht

Tijdens de looptijd van de franchiseovereenkomst moet de FG aan de FN bijstand geven zoals commerciële en technische ondersteuning. Steun die u als FN nodig hebt voor de uitvoering van de franchiseformule. Dit betreft een inspanningsverplichting vanuit de aard (en de kracht) van een franchiserelatie. Succesvolle onderlinge ondersteuning en het gedeelde belang bij een succesvolle uitvoering van de formule liggen aan de basis van deze verplichting.

Overleg en instemming

Omdat de (economische) wereld altijd in beweging is en de FG verplicht is om zich in te spannen om de formule optimaal relevant te maken en houden, is de relatie niet statisch. Na de ondertekening van de FO zullen soms rechten, plichten en voorwaarden moeten worden gewijzigd, ook gedurende de samenwerking. De FG kan dit – als dit in uw FO is bepaald – tot een bepaalde hoogte doen zonder dit met u af te spreken.

Maar als het resultaat van een dergelijke wijziging kan zijn dat de FN door zo’n wijzigingsbesluit kan worden gedwongen om boven een bepaalde hoogte extra te investeren, vergoeden, betalen of omzetverlies te nemen dan kan dat niet zomaar. Dan bepaalt de wet dat de FG verplicht is om eerst de instemming met het besluit van de meerderheid van de FN te vragen en te krijgen. Die bepaalde hoogte, soms ook drempelwaarde genaamd, is in de FO opgenomen en vaak met de franchisevereniging afgestemd.

Vaak is dit “instemmingsrecht” op een bepaalde manier belegd bij de franchisevereniging. Het is verstandig om daar ook lid van te zijn, als het al niet verplicht is wordt via de FO.

Einde van de overeenkomst

Naast de precontractuele fase, de samenwerking en het wijzigen van de overeenkomst, is ook het eindigen van een franchisesamenwerking een belangrijk onderdeel van de wet. Ook voor de fase biedt de wet aan de FN bepaalde bescherming.

In uw FO mag zijn bepaald dat u na afloop niet mag concurreren. De wet bepaalt dat die periode maximaal 1 jaar mag duren. 1 jaar is best lang als de FN zijn bedrijf op dezelfde locatie wil voortzetten. Deze beperking mag alleen als de FN ook na afloop profiteert van het intellectueel eigendomsrecht van de FG. (Bijvoorbeeld door taarten te blijven bakken gebruik makend van de receptuur van de FG) Dit is vaak niet het geval. Het concurrentiebeding mag ook alleen van toepassing zijn op het gebied waarin de FN actief was.

Ook bepaalt de wet dat in uw FO een duidelijke waarderingsregeling staat voor de situatie dat u de onderneming terug verkoopt aan de FG. Conclusie: kijk voordat er gestart wordt goed hoe de beëindiging wordt geregeld!

Meer informatie over het starten van een onderneming

Wilt u meer informatie over het starten van een onderneming kijk dan op het ondernemersplein.

22-02-2021